Rodzinny piknik ekologiczny i potańcówka

Tekst Zbigniewa Gwardiaka:

Wpisując w Internecie hasło „problemy współczesnego świata” na pierwszym miejscu pojawiają się zmiany klimatyczne, globalne ocieplenie i niszczenie naturalnych zasobów Ziemi.

W ciągu ostatnich 150 lat średnia temperatura na świecie wzrosła o około 1,2ºC, a w Polsce o 2ºC. Wydawać by się mogło, że to niewiele, ale to tak, jakby wzrosła o 2 stopnie temperatury naszego ciała. Mamy wówczas gorączkę i źle się czujemy. Tak też czuje się nasza planeta.

Ziemia się przegrzewa i niemal co roku padają kolejne rekordy temperatur: dzienne, miesięczne i roczne. Niestety najprawdopodobniej tendencja ta będzie się utrzymywać. Znacząco zwiększa to ryzyko wystąpienia nieodwracalnych i katastrofalnych w skutkach zmian, w tym fal upałów, susz, gwałtownych burz i powodzi, które mogą być coraz częstsze i bardziej intensywne.

Niestety to nie jedyny nasz problem. Kolejny to bardzo szybkie (najszybsze w historii ziemi) wymieranie gatunków i zanik bioróżnorodności. Co 25 min. ginie jeden gatunek, czyli prawie 100 dziennie i 36 tyś. w ciągu roku. Borykamy się także z zanieczyszczeniem środowiska na ogromną skalę. Rokrocznie produkujemy ponad 2 miliardy ton odpadów z czego 37 % trafia na nielegalne wysypiska.

Wszyscy jesteśmy świadkami wojny jak toczy się na Ukrainie, ale być może nie wszyscy widzą, że toczymy również wojnę o przetrwanie setek tysięcy różnych gatunków organizmów żyjących na naszej planecie, w tym także naszego gatunku. Możemy ją wygrać o ile spowodujemy zahamowanie zmian klimatycznych, powstrzymamy wymieranie gatunków i oczyścimy ziemię z niebezpiecznych odpadów. Żeby tak się stało potrzebna jest zakrojona na szeroką skalę edukacja, zmiana myślenia i działania nie tylko polityków i przedsiębiorców, ale całej populacji ludzkiej. W historii ziemi już kilkakrotnie dochodziło do podobnych zdarzeń z powodu zmian klimatycznych, ale były to zmiany spowodowane czynnikami naturalnymi i zachodziły bardzo powoli – miliony lat. Dzięki temu część organizmów mogła się do zmian tych dostosować. Tym razem procesy te zachodzą zbyt szybko aby ewolucja mogła sobie z nimi poradzić.

Dziś każdy z nas może dołożyć swoją cegiełkę w budowanie wspólnego dzieła jakim jest przyszłość naszej planety. Wystarczy nieco zmienić swoje nawyki, aby żyć w sposób bardziej zrównoważony w zgodzie z naturą.

Nieco ponad rok temu narodził się pomysł wzięcia udziału w jednym z ekologicznych projektów finansowanych przez Narodowy i Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie. Wybór padł na działania związane z ochroną powietrza i w ten sposób powstał projekt pod nazwą „Łyk świeżego powietrza”. Projekt opiewa na kwotę 80 145 zł.

Beneficjentem projektu jest Gmina Kodeń, a stroną wykonawczą Zespół Placówek Oświatowych w Kodniu przy współpracy z Gminą i podległymi jej jednostkami.

Działania związane z projektem rozpoczęliśmy z początkiem bieżącego roku kalendarzowego.

1. Pierwszym działaniem był zakup tablicy informacyjnej wraz z czujnikiem smogu. Dotychczas w promieniu kilkudziesięciu km od Kodnia nie było tego typu urządzeń. Czujnik umożliwia kontrolę jakości powietrza i monitorowanie poziomu czynników odpowiedzialnych za choroby układu oddechowego w tym choroby nowotworowe. Dane z czujnika wyświetlane są na tablicy informacyjnej znajdującej się na budynku ZPO przy ulicy Szkolnej. Można je także sprawdzić za stronie internetowej szkoły, gminy bądź ogólnopolskiej mapie smogowej „smogcontrol.eu”. Jak pokazały już pierwsze, marcowe pomiary, zakup czujnika był jak najbardziej zasadny. Wskazania wielokrotnie alarmowały o przekroczeniu dopuszczalnej normy niebezpiecznych dla zdrowia cząstek. To czerwona lampka, która powinna spowodować zmianę naszego stereotypowego myślenia, że na wsi z dala od zakładów przemysłowych zawsze oddycha się czystym powietrzem – nic bardziej mylnego.

2. Następnym krokiem było przeprowadzenie szeregu szkoleń dla dorosłych i warsztatów dla młodzieży. Warsztaty i szkolenia prowadzone były przez pana dr Arkadiusza Iwaniuka – dyrektora Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Lublinie. Miały one na celu uświadomienie skali zagrożenia jakie niesie ze sobą niska emisja, której głównym źródłem są przydomowe kotłownie na paliwa stałe. Wskazywały także metody dzięki którym w znaczący sposób można obniżyć poziom tych niebezpiecznych dla zdrowia i życia związków. Co ważne pożądane efekty można uzyskać nie inwestując nawet złotówki, a jedynie zmieniając nasze przyzwyczajenia.

3. Nieco później odbyły się warsztaty z ochrony środowiska naturalnego i odnawialnych źródeł energii prowadzone przez pracowników Parku Krajobrazowego z siedzibą w Janowie Podlaskim - „Podlaski Przełom Bugu”.

4. W ramach zaplanowanych w projekcie konkursów przeprowadziliśmy:

- Plastyczny konkurs ekologiczny dla najmłodszych: przedszkola oraz klas 1-3 sp.

- Konkurs z wiedzy ekologicznej dla starszych klas szkoły podstawowej.

- Konkurs fotograficzny skierowany do młodzieży szkół podstawowych i ponadpodstawowych w powiecie bialskim.

Nagrodami w ww. konkursach był sprzęt elektroniczny na łączną kwotę 5000 zł.

5. Ostatnim punktem naszych działań jest dzisiejszy piknik ekologiczny.

Celem tego pikniku jest promowanie hasła: „Czyste powietrze”.

W ostatnim czasie sporo mówi się o jakości powietrza w Polsce. Niestety stan jakości powietrza, którym oddychamy nie jest najlepszy, a znacząco pogarsza się w okresie jesienno-zimowym. Każdego roku z powodu smogu i zanieczyszczeń powietrza notuje się wzrost zgonów oraz poważnych chorób układu oddechowego i układu krążenia. Pociąga to za sobą wysokie koszty leczenia, dlatego w interesie państwa leży walka ze złej jakości powietrzem i ochrona środowiska naturalnego. W tym kierunku zmierzają państwa Unii Europejskiej, a w tym Polska. Jednym z instrumentów działalności państwa w obszarze jakości powietrza jest ogólnopolski, rządowy program priorytetowy czyli program „Czyste Powietrze”. Celem programu jest walka ze smogiem poprzez dopłaty do wymiany starych pieców oraz docieplenia domów jednorodzinnych.

Więcej na temat tego programu możecie się Państwo dowiedzieć z naszych ulotek bądź wchodząc na stronę Narodowego lub Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Podczas dzisiejszego pikniku:

- będzie możliwość sprawdzenia swoich umiejętności w budowie: budek lęgowych, karmników i hotelików dla owadów. Warsztaty takie poprowadzi p. Mirosław Ptaszyński z Wasilkowa w woj. Podlaskim.

- Miłośników roślin zapraszamy do szkolenia w tworzeniu mini ekosystemów w słoikach, które poprowadzi pani Izabela Marciniak z Gminnego Centrum Kultury Sportu i Turystyki w Kodniu.

Wszyscy, którzy wezmą udział w ww. warsztatach otrzymają w prezencie wspomniane budki lęgowe, karmniki, hoteliki dla owadów oraz mini ekosystemy w słoikach. Można będzie odebrać je u prowadzących po zakończeniu warsztatów.

Jesteśmy na terenie pięknego i nowoczesnego kodeńskiego targowiska, ale jak się rozejrzymy dookoła to odnosimy wrażenie, że przydałoby się nieco więcej zieleni. Dlatego w ramach naszego projektu postanowiliśmy zakupić drzewa i krzewy, które z Państwa pomocą chcielibyśmy podczas tego pikniku zasadzić. Przygotowane zostały już dołki, a rośliny w postaci: czerwonych grabów, hortensji i tui już czekają na posadzenie.

Nie zapomnieliśmy o najmłodszych uczestnikach dzisiejszego pikniku. Dla nich zorganizowaliśmy zajęcia z animatorami, zabawy na dmuchańcach, darmowy popcorn oraz watę cukrową.