Prawosławna Cerkiew pw. św. Mikołaja w Zabłociu

               Według źródeł historycznych społeczność prawosławna w Zabłociu formę zorganizowanej parafii przyjęła w roku 1668. Istniała już wówczas cerkiew drewniana, która na początki XIX w. uległa zniszczeniu, prawdopodobnie spaliła się. W związku z powyższym w latach 1904-1907 wybudowano nową cerkiew, która służy parafianom do dnia dzisiejszego.

               Cerkiew pw. św. Mikołaja Cudotwórcy – bo o niej mowa – jest murowana. Autorem jej projektu był architekt Władimir Pokrowski, zaś poświęcenia gotowego budynku 16 sierpnia 1907 r. dokonał biskup chełmski Eulogiusz. Budynek został wzniesiony z funduszy prywatnych darczyńców (rosyjskich kupców) oraz ze składek wiernych, zaś pomysłodawcą jego budowy był proboszcz parafii zabłockiej (1902-1907) ks. O. Kucharenko. Cerkiew w Zabłociu została zbudowana z cegły, na planie prostokąta. Jest jednonawowa i jednokopułowa, z dzwonnicą usytułowaną nad przedsionkiem, dach pokrywa dachówka. Jest to obiekt trójdzielny, poszczególne części cerkwi zostały usytułowane na osi podłużnej i pokryte osobnymi dachami.

              Wyposażenie cerkwi pochodzi z XX w. Malowidła ścienne zdobiące jej wnętrze powstały w 1977 r. We wnętrzu świątyni znajduje się zabytkowy dwurzędowy ikonostas. Ikony dla świątyni wykonali mnisi z ławry Troicko-Siergijewskiej. Po prawej stronie carskich wrót znajduje się Kalwaria, a po lewej ikona – św. Serafina z Sarowa.

               Cerkiew została wpisana do rejestru zabytków 15 grudnia 1988 r.   

               Z wiadomości Kleru, dowiadujemy się, iż Parafia w Zabłociu w 1915 r. liczyła 7018 domów prawosławnych, innych wyznań nie było. Parafia Prawosławna w Zabłociu do 1915 r. była najliczniejszą w Lubelskim po Chełmie i Lublinie. W 1915 r. część prawosławnych rodzin wyemigrowała do Rosji. Z tego też powodu w latach 1915-1918 powstała przerwa w życiu religijnym parafii. Parafia została powierzona pod opiekę Klasztorowi Św. Onufrego w Jabłecznej. Po 1918 r. część społeczności prawosławnej powróciła i życie religijne uległo ożywieniu.

               W 1921 r. decyzją Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Cerkiew w Zabłociu  została siedzibą etatowej parafii wchodzącej w skład dekanatu bialskiego diecezji warszawsko-chełmskiej. Była to jedna z ośmiu czynnych cerkwi w dekanacie i zarazem jedna z czterech prawosławnych świątyń w powiecie bialskim. Filią świątyni w latach 1921-1923 była cerkiew pw. św. Anny w Międzylesiu, następnie zamknięta i reaktywowana w 1929 r. jako odrębna parafia.

               W 1938 r. w Polsce nastąpiła wzmożona kampania przeciwko Prawosławiu. Po zburzeniu kilku okolicznych cerkwi Parafia w Zabłociu połączyła w sobie cztery parafie: Zabłocie, Międzyleś, Choroszczynkę i Połoski. Jednak w wyniku przeprowadzonej w 1947 r. Akcji Wisła, w ramach której społeczność prawosławna została deportowana na ziemie zachodnie, parafia zabłocka zawiesiła swą działalność na kilka lat. Dopiero w 1954 r., kiedy zezwolono na powrót z zachodu, na nowo zaczęto organizację parafii. Zajął się tym ks. Atanazy Sienkiewicz – zakonnik z Monasteru Św. Onufrego w Jabłecznej.

               W 1972 r. został przeprowadzony kapitalny remont plebanii. W 1974 r. parafianie zakupili w Przemyślu w Firmie Felczyńskich trzy dzwony. W 1977 r. nową blachą została pokryta dzwonnica cerkiewna, zaś w 1979 r. wnętrze świątyni zostało odmalowane. 3 maja 1980 r. ś.p. Jego Eminencja Bazyli, Metropolita Warszawski i całej Polski dokonał poświęcenia świątyni.

               Obecnie proboszczem Parafii w Zabłociu jest ks. prot. Mirosław Kochan.

tekst: www.lublin.cerkiew.pl, wikipedia.pl; zdjęcia: Ewa Rafałko, www.lublin.cerkiew.pl